Παλαιότερα οι γονείς σπάνια έπαιζαν με τα παιδιά τους και κανείς δεν το θεωρούσε καθήκον π.χ. για μια μητέρα να κάθεται στο χαλί και να παίζει, ή ο πατέρας να παίρνει τα παιδιά στην παιδική χαρά και να παίζει μαζί τους.
Σήμερα θεωρείται πολύ σημαντικός αυτός ο «ποιοτικός χρόνος».
Το θέμα της σωστής διαπαιδαγώγησης στην παιδική ηλικία έχει έρθει στο προσκήνιο τις τελευταίες δεκαετίες και ο λόγος είναι διότι η παιδική ηλικία είναι μια από τις σημαντικότερες περιόδους στη ζωή των ανθρώπων, μια εξελικτική φάση κατά τη διάρκεια της οποίας τίθενται τα θεμέλια για μια μελλοντική ζωή, με ψυχική και σωματική υγεία.
Η ανατροφή ενός μικρού παιδιού σίγουρα έχει πολλές παραμέτρους και για το λόγο αυτό γεννιέται σήμερα η ανάγκη στους γονείς για περισσότερη και ποιοτικότερη, σύγχρονη ενημέρωση. Η συνεχής επιστημονική παρατήρηση έχει δείξει πως το παιδί από τους πρώτους μήνες της ζωής του αποτελεί ένα ον με τα δικά του θέλω, προικισμένο με αντίληψη τόσο σε συναίσθημα όσο και στην αλληλεπίδρασή του με τα ερεθίσματα που δέχεται. Αυτό κάνει επιτακτική την ανάγκη για σωστή αντιμετώπιση του παιδιού από τους γονείς, προκειμένου από την πρώτη στιγμή να δημιουργήσουν ένα ασφαλές και ισορροπημένο οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο το παιδί θα αφήσει ελεύθερο τον εαυτό του να πάρει τις πρωτοβουλίες που αυτό θέλει.
Ποιοτικός χρόνος με το παιδί μας σημαίνει να μπορούμε να αφιερώσουμε κάποιο χρόνο στην σχέση μας με το παιδί μας, με ένα ουσιαστικό τρόπο συμμετοχής. Ποιοτικός και ουσιαστικός τρόπος είναι να είμαστε αυθεντικοί στην διάθεση που νιώθουμε όταν αποφασίσουμε να είμαστε για λίγη ώρα με το παιδί μας με διάφορες δραστηριότητες, όπως:
α) αυθεντικές συζητήσεις, όπου συμμετέχουν ενεργά και οι δύο πλευρές και ο γονιός κατανοεί σε βάθος το παιδί του αλλά και το παιδί τον γονιό,
β) συμμετοχή σε παιχνίδι με χαρά και διάθεση ενθάρρυνσης.
Ας δούμε τι μπορεί να σημαίνει να είμαστε αυθεντικοί στην διάθεση.
Συνήθως αφιερώνουμε χρόνο στο παιδί μας διότι ‘πρέπει να είμαστε καλοί γονείς’; το κάνουμε διότι το παιδί μας κρέμεται από επάνω μας και αναγκαζόμαστε να αφιερώσουμε λίγο χρόνο βαρυγκωμώντας από την κούραση; ή ακόμη δίνουμε λίγο χρόνο διότι κάτι έχει συμβεί και προσπαθούμε να νουθετήσουμε το παιδί μας;
Αν είστε εργαζόμενοι γονείς, είναι πολύ πιθανό να πιάνετε τον εαυτό σας να νιώθει ενοχές μέσα στην ημέρα επειδή δεν αφιερώνετε αρκετό χρόνο στο παιδί σας. Με το να νιώθουμε όμως ενοχές δεν κερδίζουμε τίποτε, ούτε εμείς ούτε το παιδί μας. Το ζητούμενο είναι να εστιάσουμε την προσοχή μας όχι τόσο στην εξοικονόμηση χρόνου, που και αυτό θα μπορούσε να γίνει, αλλά όσο στο να κάνουμε το χρόνο που μας μένει με το παιδί μας πιο ποιοτικό.
Σκεφτείτε πόσες φορές γυρίζετε σπίτι από τη δουλειά σας κουρασμένοι με νεύρα, πόσες φορές οι κάθε είδους υποχρεώσεις τριγυρίζουν στο κεφάλι σας και αναλογιστείτε για την ποιότητα του χρόνου που περνάτε κάτω από αυτές τις συνθήκες με το παιδί σας. Πόσες φορές είστε με τα παιδιά σας και χτυπάει συνέχεια το κινητό σας; Πόσες φορές ενώ περνάτε χρόνο με τα παιδιά σας παράλληλα τακτοποιείτε εκκρεμότητες της δουλειάς σας; Ή πόσες φορές είστε αφηρημένοι και θέλετε απλά να χαλαρώσετε βλέποντας λίγη τηλεόραση.
Ουσιαστικά έτσι τα παιδιά μένουν στον αυτόματο πιλότο» του σχολείου, των φροντιστηρίων, του υπολογιστή και των εκάστοτε χόμπι, και τα στερούμε άθελά μας από την ουσιαστική, βαθύτερη επαφή με τους γονείς του.
Αυθεντικοί στην διάθεση λοιπόν σημαίνει να μπορούμε να αντιληφθούμε την συνεισφορά της παρουσίας μας στην ανάπτυξη του παιδιού μας, ώστε να αποφασίσουμε ότι αν αφιερώσουμε λίγο χρόνο στο παιδί μας, αυτό να είναι από καρδιάς με σεβασμό στην ύπαρξη και τις ανάγκες του παιδιού μας.
Αυτό που επιτυγχάνουμε είναι τα παιδιά μας να έχουν κάποιες ιδιαίτερες στιγμές στη ζωή τους, που ακόμα και εάν δεν τις θυμούνται με κάθε λεπτομέρεια, να τις θεωρούν κομμάτι του εαυτού τους. Για παράδειγμα το βλέμμα της μητέρας του, όταν παίρνει από τα χεράκια του μία ζωγραφιά που έχει κάνει ειδικά για εκείνη, ή τα συναισθήματα ενός παιδιού όταν ο πατέρας του το πετάει ψηλά παίζοντας, ή πάλι όταν το κυνηγά στον διάδρομο ή στον κήπο παίζοντας κρυφτό.
Ποιοτικός χρόνος είναι η αίσθηση της φροντίδας και της ασφάλειας που νιώθει το παιδί μας όταν αισθάνεται ότι το υπολογίζουν, ότι είναι σημαντικό για τον γονιό του, όταν ασχολείται μαζί του με τρόπο μοναδικό και όχι ρουτίνας.
Ο μεγαλύτερος σύμμαχος για εμάς τους γονείς στο δύσκολο έργο μας, δεν είναι μόνο η ενημέρωση που θα λάβουμε και οι δοκιμασμένες συμβουλές που θα ακολουθήσουμε, αλλά κυρίως το ίδιο μας το παιδί. Το ίδιο μας το παιδί είναι η κυριότερη πηγή πληροφοριών, για μια ουσιαστική σχέση μαζί του.
Η επαφή με το παιδί θα πρέπει να ξεκινήσει:
• Με αυθεντική διάθεση, όπως είπαμε πιο πάνω, αποφασίζοντας ότι αυτή η στιγμή θα είναι αφιερωμένη στο παιδί μας με όλη μας την προσοχή, είτε είναι για 2 λεπτά είτε είναι για 2 ώρες.
• χωρίς προκατάληψη από μέρους μας, από όσα έχουμε βιώσει ή ακούσει, για το πως τα παιδιά μας συμπεριφέρονται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση,
• μαθαίνοντας να ακούμε προσεχτικά και να αισθανόμαστε το τι θέλει το παιδί, ώστε να είμαστε σε θέση να βοηθήσουμε πολύ πιο ουσιαστικά το νεαρό μέλος της οικογένειάς μας.
Αυτό που χρειάζεται το παιδί δεν είναι απαραίτητα η συνεχής ενασχόληση, κάτι ίσως αδύνατο με τους σημερινούς ρυθμούς ζωής, όσο κάποιος «ποιοτικός χρόνος» έστω και λίγος, με χώρο για ανάπτυξη της πρωτοβουλίας του παιδιού, την ενίσχυση της δημιουργικότητας και της φαντασίας του και τέλος την προσαρμογή στις ιδιαίτερες ανάγκες και τη διάθεσή του.
Αλλά πόσο είμαστε άραγε έτοιμοι να αφουγκρασθούμε τις ανάγκες του παιδιού μας; Να φροντίσουμε, όταν νομίζουμε ότι μπορούμε να αφιερώσουμε λίγο χρόνο, να έχουμε όλη μας την προσοχή στραμμένη σε αυτό; Να γνωρίσουμε τον κόσμο του και να ψηλαφίσουμε τι το ευχαριστεί και τι το δυσαρεστεί; Έχουμε την διάθεση να του επιτρέψουμε να επιλέξει το ίδιο, αυτήν την δραστηριότητα που το κάνει περισσότερο χαρούμενο χωρίς να λογοκρίνουμε την απόφασή του;
Το δικαίωμα του παιδιού να αποφασίσει και να επιλέξει μόνο του πως θα συμπεριφερθεί ή ποιες κινήσεις θα κάνει, ενισχύει σε αρκετές περιπτώσεις την αυτοπεποίθηση και την ανεξαρτησία του παιδιού, πάντα φυσικά με σωστή παρακολούθηση.
Κάποιες ενδεικτικές προτάσεις για δημιουργικότερο χρόνο με το παιδί μας θα μπορούσαν να είναι οι εξής:
Μια οικογενειακή ημέρα: Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα ημερολόγιο και να ορίσετε μία συγκεκριμένη ημέρα κάθε εβδομάδος που θα την αφιερώνετε στο να κάνετε μια δραστηριότητα με τα παιδιά σας, για παράδειγμα βραδιά κινηματογράφου, επιτραπέζιων παιχνιδιών, ή μια εκδρομή. Το ημερολόγιο θα σας βοηθήσει ώστε να μην ξεφεύγετε συστηματικά από το πρόγραμμα που θα θέσετε, μέχρι να σας γίνει συνήθεια η τήρησή του.
Τα οικογενειακά γεύματα: Η συγκέντρωση για φαγητό είναι μια από τις σημαντικότερες καθημερινές δραστηριότητες μιας οικογένειας, δίνοντας την ευκαιρία να μάθει ο ένας τα νέα του άλλου και να συζητήσει για τα προβλήματα που τον απασχολούν. Αν βρίσκεστε όλοι μαζί στο σπίτι, προτιμήστε να φάτε στο ίδιο τραπέζι, παρά μπροστά στην τηλεόραση ή υιοθετήστε κάποιες μέρες, πχ Σαββατοκύριακο που θα τρώτε όλοι μαζί το μεσημέρι.
Οι ώρες διασκέδασης: Συζητήστε μεταξύ σας τι θα ήθελε ο καθένας να κάνει για να διασκεδάσει . Φροντίστε να ακούσετε τις ιδέες των παιδιών σας και εφαρμόστε όποιες από αυτές θεωρείτε ωφέλιμες ή ψυχαγωγικές. Προσθέστε σε αυτές τις δικές σας. Οι στιγμές γέλιου είναι ανεκτίμητες και αποτελούν εξαιρετικό παράδειγμα δημιουργικού χρόνου με το παιδί σας. Δημιουργήστε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να γελάσετε μαζί με το παιδί σας, πχ μια επίσκεψη σε ζωολογικό κήπο, να δείτε μαζί μια ταινία κινουμένων σχεδίων, να παίξετε το αγαπημένο του άθλημα.
Εκμεταλλευτείτε τον χρόνο στο αυτοκίνητο την ώρα μεταφοράς από το σχολείο στο σπίτι. Μπορείτε να τραγουδήσετε μαζί ένα τραγουδάκι για τα μικρότερα παιδιά, ή να ακούσετε προσεχτικά τα παράπονα ή και τα κατορθώματα των μεγαλύτερων.
Εκμεταλλευτείτε τον χρόνο του μαγειρέματος με τα μικρότερα αλλά και τα μεγαλύτερα παιδιά ,βάζοντάς τα να σας βοηθήσουν. Θα νιώσουν σημαντικά και θα χαρούν και εκείνα.
Πολλές φορές ακόμα και αν έχουμε διάθεση για ποιοτικό χρόνο με το παιδί μας, δεν τα καταφέρνουμε λόγω της συχνής κριτικής που κάνουμε εξ αιτίας της συμπεριφοράς του.
• Θυμηθείτε ότι αν συνηθίζετε να εστιάζεστε στα λάθη και κάνετε κριτική στο παιδί σας δεν είναι εύκολο να απολαύσετε όμορφες ποιοτικές στιγμές, με αποτέλεσμα τα παιδιά σας να θέλουν όλο και λιγότερο να περνούν χρόνο μαζί σας. Υπάρχουν άλλοι τρόποι για να διορθώσετε συμπεριφορές, ίσως με δημοκρατικές εκπαιδεύσεις γονέων.
Αντίθετα αν εστιάσετε καθημερινά στον θετικό απολογισμό της ημέρας, θα έχετε υπέροχα αποτελέσματα. Τα παιδιά σας έχουν καταφέρει κάτι σήμερα. Αναγνωρίστε το και μην εστιάζετε στην έλλειψη που παρατηρήθηκε. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να χτίζεται σταδιακά η εμπιστοσύνη και η αίσθηση της επάρκειάς τους.
Ο στόχος των γονέων είναι πάντα ο ίδιος, η σωστή ανατροφή ενός παιδιού, με όλα τα εφόδια για μια ευτυχισμένη ζωή. Οι μέθοδοι όμως αλλάζουν διαρκώς. Αλλιώς μεγάλωσαν οι γονείς μας, αλλιώς εμείς και διαφορετικά μεγαλώνουμε τα παιδιά μας. Χρειάζεται να είμαστε προετοιμασμένοι, να βοηθήσουμε το παιδί μας, πώς να ανακαλύπτει μόνο του τα όρια του σε κάποιες περιπτώσεις, με την δική μας παρουσία να είναι διακριτική.
Ανεξαρτήτως της ηλικίας του παιδιού, αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι πως το κλειδί για να έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι η ενεργός συμμετοχή, όχι γιατί είστε αναγκασμένοι να το κάνετε, αλλά γιατί το επιλέγετε συνειδητά ως την καλύτερη επιλογή που μπορείτε να κάνετε για το παιδί σας.
Το αποτέλεσμα θα είναι να δημιουργήσετε μια αγαπημένη σχέση με το παιδί σας γεμάτη σεβασμό και όμορφες στιγμές που γεμίζουν την καρδιά του παιδιού σας, αλλά και την δική σας καρδιά! Με αυτό τον τρόπο, θα γίνετε το πρόσωπο της εμπιστοσύνης τους, στο οποίο θα στρέφονται τα παιδιά σας για να μοιραστούν και να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες ή τις στενοχώριες τους με εποικοδομητικό τρόπο. Θα δημιουργήσετε τέλος δυνατές προσωπικότητες που θα είναι ικανές να τα βγάζουν πέρα στην ζωή με έναν τρόπο αποτελεσματικό και λειτουργικό!
Φωτεινή Γούτσιου BSc Psych, Pg Dipl.
Εκπαιδεύτρια Αποτελεσματικού Γονέα ΕΑΓ κιν. 6978944696 www.ekpaideusigoneon.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου